Zima to wyjątkowo trudny czas w życiu większości zwierząt. Niestety, często borykają się one z ekstremalnymi warunkami, które stawiają je w sytuacji skrajnego wykończenia. W przeciwieństwie do ludzi, zwierzęta nie posiadają zimowego obuwia ani ciepłych kurtek, co sprawia, że są szczególnie narażone na niebezpieczeństwa związane z niskimi temperaturami. Dowiedz się jakie należy podjąć w tym celu kroki i pomóż zwierzętom przetrwać zimę.
Zwierzęta dzikie
Zwierzęta żyjące w naszej strefie klimatycznej doskonale przystosowały się do wyzwań związanych z zimą i brakiem pożywienia, stosując różnorodne strategie przetrwania. Niektóre z nich wpadają w sen zimowy, jak niedźwiedzie, świstaki, borsuki, popielice, jeże czy nietoperze. W tym okresie ich metabolizm spowalnia, a organizm przechodzi w stan uśpienia, co pozwala im zminimalizować zużycie energii i przetrwać okres, gdy pożywienie jest ograniczone.
Inne zwierzęta natomiast gromadzą w swoim organizmie znaczne ilości tłuszczu, który stanowi swoisty "zasób żywieniowy" podczas zimowej stagnacji pokarmowej. Dzięki temu są w stanie utrzymać aktywność przez dłuższy czas, korzystając z zgromadzonych zapasów energetycznych.
Nie brakuje także gatunków, które nie wybierają drogi snu zimowego ani gromadzenia nadmiarowych zapasów tłuszczu. Te zwierzęta pozostają aktywne przez cały okres zimowy, podejmując specjalne strategie polowania. Dzięki temu utrzymują regularną aktywność życiową nawet w trudnych warunkach atmosferycznych.
Jak pomóc małym zwierzętom?
Osoby posiadające ogrodzone posesje mogą pomóc jeżom i innym drobnym dzikim zwierzętom, poprzez stworzenie tzw. "śluzy dla drobnych zwierząt" w płocie. Wystarczy, aby znajdowała się w nim przerwa w podmurówce lub żeby brama czy furtka była umieszczona wyżej, ponieważ umożliwi to zwierzętom swobodne przechodzenie. Dzięki takiemu zabiegowi, te małe istoty mogą poszerzyć swoje terytoria łowieckie lub znaleźć spokojne miejsce do wychowywania potomstwa.
Ten prosty gest może znacząco wpłynąć na poprawę warunków życia dla dzikich zwierząt, umożliwiając im łatwiejszy dostęp do obszarów zasiedlonych przez ludzi. W efekcie, zwierzęta te mają większą szansę na znalezienie pożywienia, a także na bezpieczne miejsce do przetrwania. Działanie takie odzwierciedla troskę o przyrodę i pomaga w zachowaniu różnorodności ekosystemu nawet w obszarze zurbanizowanym.
Dokarmianie zwierząt leśnych zimą
Aby dzikie zwierzęta mogły prawidłowo się rozwijać, potrzebują zróżnicowanego pożywienia, które dostarczają im rośliny. Dlatego w karmnikach zaleca się umieszczanie różnorodnych rodzajów jedzenia. Jednak wyłożone tam pożywienie powinno stanowić jedynie uzupełnienie tego, co zwierzęta leśne są w stanie znaleźć samodzielnie.
Ważne jest, aby podkreślić, że karmienie zwierząt leśnych powinno odbywać się w porozumieniu z leśniczym lub przedstawicielem koła łowieckiego. To oni mogą wskazać odpowiednie miejsca, gdzie można umieścić karmę.
W paśnikach możesz wyłożyć ziarna zbóż, kukurydzy, siana, kapusty, marchwi i buraków. Dla zwierzyny płowej warto zostawić owies w snopach oraz tzw. "liścianki" - pęczki suszonych gałązek malinowych, pokrzyw czy wierzb.
Należy również pamiętać o żołędziach i kasztanach, które stanowią istotne elementy diety dzików. Pokarmy o wysokiej zawartości wody są szczególnie istotne, ponieważ zapewniają zwierzętom niezbędny płyn, zwłaszcza w sytuacjach, gdy dostęp do wody jest utrudniony przez warunki atmosferyczne, takie jak śnieg.
Sarny i jelenie nie są w stanie pozyskiwać wody z opadów śniegu, dlatego dostarczanie im soczystego pożywienia staje się kluczowe dla ich przetrwania.
Jak dokarmiać ptaki zimą?
Jednym z najbardziej znanych i efektywnych sposobów pomocy ptakom w okresie mrozów jest budowa karmnika, co zajmuje niewiele czasu, a może znacznie poprawić szanse skrzydlatych przyjaciół na przetrwanie.
Regularne dokarmianie ptaków przez cały trudny, zimowy okres może być kluczowe dla ich przeżycia. Należy pamiętać, że przerwanie tego cyklu może mieć tragiczne skutki dla ptaków.
Po rozpoczęciu dokarmiania, ważne jest systematyczne podawanie pokarmu, aż do nadejścia wiosny. Zalecane rodzaje jedzenia to nasiona zbóż, suszone owoce, kasze, a także słonina (bez soli!). Należy unikać dokarmiania ptaków chlebem. Dodatkowo, warto sadzić w ogrodzie drzewa i krzewy, których owoce utrzymują się przez jesień i zimę, takie jak jarząb czy rokitnik.
Dla tych, którzy nie są pewni, czym dokładnie karmić ptaki, dostępne są gotowe produkty, które można nabyć nie tylko w sklepach zoologicznych, ale także w supermarketach. Zazwyczaj są to mieszanki zbóż, kasz, ziaren słonecznika i dyni, a także suszone owoce.
Zwierzęta domowe
Dzikie zwierzęta mają swoje naturalne sposoby przetrwania tego trudnego okresu. Jednak jak sobie radzą zwierzęta domowe? Ich sierść zimą staje się grubsza i gęstsza, dodatkowo zmniejszają aktywność fizyczną i szukają zacisznych miejsc, gdzie nie będzie wiało i padało.
Zwierzęta domowe, jak sama nazwa wskazuje, to zwierzęta żyjące w naszym otoczeniu i tak jak my, w niskich temperaturach wymagają specjalnego traktowania. Odnośmy się do naszych pupili jak do członków rodziny, otaczajmy ich miłością, a zimą opatulajmy czym tylko się da.
Zwierzęta podwórkowe
W okresie zimy pamiętajmy, aby:
- Zapewnić psom ocieploną budę poprzez wyizolowanie jej styropianem, wyłożenie jej słomą lub kocem oraz zakrycie wejścia od góry uchylną klapką lub kocem.
- Zwolnić zwierzę z łańcucha podczas silnych mrozów, bowiem brak ruchu u psa to podstawowy czynnik wychłodzenia organizmu. Pozwólmy mu przynajmniej raz dziennie pobiegać.
- Codziennie podawać naszym zwierzętom ocieploną wodę do picia, a ciepłą karmę zapewniać najlepiej dwa razy dziennie.
Podczas mrozów nie należy zostawiać zwierząt gospodarskich/hodowlanych na zewnątrz budynków czy polu (szczególnie tyczy się to osobników chorych i starych), lecz w budynkach gospodarczych, które powinny być odpowiednio ocieplone i mieć bieżący dostęp do wody.
Podczas zimy, zwierzaki trzymane na podwórku lubią się ogrzewać w pobliżu ciepłych samochodów. Najbardziej zagrożone są koty i kuny które często zasypiają na ciepłym silniku lub w okolicach kół.
Zwierzęta wodne
Zimą, w oczku wodnym o głębokości co najmniej 100 cm, woda przy dnie z reguły nie zamarza, co umożliwia rybom przeżycie tego okresu. Jednak podczas mrozów warto pamiętać o utrzymaniu dostępu do tlenu poprzez wywiercenie przerębla.
Prosta metoda to umieszczenie na lodzie garnka z gorącą wodą, który szybko spowoduje stopienie okrągłego otworu. Przed nadejściem nocy warto dodatkowo zabezpieczyć otwór przy pomocy styropianowego pływaka, co skutecznie zapobiegnie zamarzaniu.
Dzięki takiemu zabiegowi, zapewniającemu dostęp do tlenu, ryby mają lepsze warunki do przezimowania, co przyczynia się do ich zdrowia i dobrze pojętego dobrostanu. Warto pamiętać o regularnej kontroli otworu i dostarczaniu tlenu, zwłaszcza w trakcie utrzymywania się niskich temperatur. To proste działanie może znacząco wpłynąć na kondycję ryb w zimowym oczku wodnym.
Zwierzęta bezdomne
Zapewnienie opieki nad bezdomnymi zwierzętami należy do zadań własnych gminy, która ma obowiązek skutecznie zarządzać tą kwestią. W tym procesie kluczową rolę odgrywają Referat Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Towarzystwo Opieki nad Zwierzętami, które stanowią istotne filary pomocy dla zwierząt potrzebujących opieki.
Referat Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej pełni istotną rolę w zakresie monitorowania i zarządzania zagadnieniami związanymi z bezdomnymi zwierzętami. To instytucja, która może opracowywać i wdrażać programy mające na celu kontrolowania populacji bezdomnych zwierząt, a także koordynować działania mające na celu zapewnienie im odpowiedniej opieki.
Z kolei Towarzystwo Opieki nad Zwierzętami (TOZ) odgrywa istotną rolę jako organizacja pozarządowa. TOZ zajmuje się schronieniem, adopcją oraz leczeniem bezdomnych zwierząt, a także edukacją społeczeństwa na temat odpowiedzialnej opieki nad zwierzętami.
Ich działania są bardzo istotne, z uwagi na rzecz utrzymania równowagi ekosystemu oraz przeciwdziałania cierpieniu zwierząt. Jednocześnie angażują oni społeczność lokalną w odpowiedzialne postawy wobec zwierząt i ich potrzeb.
Podsumowanie
W zimie, gdy niskie temperatury i surowe warunki atmosferyczne stawiają przed zwierzętami liczne wyzwania, istnieje wiele sposobów, w jakie możemy im pomóc przejść ten trudny okres.
Pamiętając o tych prostych, ale istotnych krokach, możemy przyczynić się do poprawy warunków życia zwierząt w okresie zimowym. Dzięki temu, każdy z nas może stać się częścią wsparcia dla dzikich i domowych zwierząt, pomagając im przejść przez zimę.