FIV u kota to zakażenie wirusem nabytego niedoboru immunologicznego (ang. feline immunodeficiency virus), które dotyka kotowate. To jedna z najpoważniejszych chorób zakaźnych dla kotów domowych (obok FeLV i PIP).
Przebieg choroby przypomina ludzkie HIV. Tak samo jak u ludzi, koci wirus FIV (czyli wirus nabytego niedoboru immunologicznego) powoduje niedobór odporności. Określany jest jako „Zespół niedoboru odporności” bezpośrednio zagrażający życiu. Potocznie jest również nazywany kocim AIDS.
Jak przenosi się FIV?
Koci wirus FIV może być przenoszony zakażonymi płynami ustrojowymi, takimi jak krew, ślina, mocz, nasienie, mleko i inne. Ryzyko zarażenia FIV jest bardzo wysokie, ponieważ zakażenie może wystąpić w każdej sytuacji, w której zdrowy kot ma kontakt z płynami ustrojowymi zarażonego kota.
Najczęstszym sposobem zakażenia wirusem FIV u kotów jest walka i ugryzienie przez zakażonego kota. Zdecydowanie częściej chorują samce niż samice, dlatego ważne jest kastrowanie samców, ponieważ w ten sposób ryzyko zakażenia maleje.
Wirus może również zostać przekazany w wyniku stosunku płciowego lub poprzez karmienie mlekiem matki zakażonego kociaka. Istnieją również inne sposoby, w których wirus FIV może być przenoszony, takie jak dzielenie się miseczkami, kuwetami czy zabawkami z zakażonym kotem.
Kot, który nie ma kontaktu z innymi zwierzętami ma minimalne szanse na zakażenie FIV. Koty wolnożyjące są bardzo narażone na zakażenia wirusem. To samo dotyczy kotów wychodzących, ponieważ mogą one mieć kontakt z zarażonym kotem.
Pamiętaj, wirus FIV nie zagraża pozostałym gatunkom zwierząt (w tym psom) ani ludziom.
Pięć faz rozwoju choroby w organizmie kota
FIV u kota to choroba, która rozwija się powoli, a jej objawy mogą być różnorodne lub nie występować całkowicie, co sprawia, że choroba jest trudna do zdiagnozowania. W takim przypadku, kot staje się bezobjawowym nosicielem FIV i na każdym etapie choroby może zarażać.
Często właściciele nie zdają sobie sprawy z obecności wirusa u swojego pupila. Warto pamiętać, że koty wykazujące obecność przeciwciał mogą być pozornie zdrowe przez wiele lat, jednak z czasem choroba postępuje.
FIV działa niekiedy bezpośrednio na nabłonek żołądka i jelit, a także sprzyja przewlekłej niewydolności nerek, związanej z autoimmunologicznym kłębuszkowym zapaleniem nerek. FIV u kota dzieli się na kilka faz.
I Faza
Faza Wiremii – jest to faza o ostrym przebiegu i może trwać od 6 do 9 tygodni. W tym czasie wirus namnaża się w organizmie zwierzęcia, co powoduje wysoką gorączkę. Jednak trwa ona zazwyczaj dość krótko, więc większość opiekunów nawet jej nie dostrzega.
Potem pojawia się biegunka, zaburzenia trawienne, zapalenie spojówek, dziąseł i skóry. Kot w tym czasie staje się apatyczny, mniej się rusza i traci apetyt. Każde z tych objawów może występować pojedynczo w tej fazie, co wpływa na trudność diagnozy.
II Faza
Faza bezobjawowa – mimo, że w organizmie kociaka nadal znajduje się wirus FIV, to wszystkie objawy choroby ulegają wyciszeniu. Stan ten może się utrzymywać nawet kilka lat. W tym czasie nie do końca zdrowy kot, może już zarażać.
III Faza
Faza pogorszenia stanu zdrowia – objawy FIV u kota w tej fazie są bardzo podobne do tych występujących w pierwszej fazie. Dodatkowo pojawiać się może osłabienie, zmiany nastroju i inne zmiany sugerujące starość, a nie chorobę. Wynikać to może z faktu, że często ta faza pojawia się u kotów już w starszym wieku. Można również zauważyć mocno powiększone węzły chłonne oraz pogorszoną jakość sierści.
IV Faza - nawracające infekcje
Faza immunosupresji (obniżenia odporności) – jest to faza, w której odporność ulega znacznemu osłabieniu. Pojawiają się powtarzające się infekcje górnych dróg oddechowych, skóry, przewodu pokarmowego (głównie jelita, towarzyszą temu wymioty), infekcje wtórne w jamie ustnej.
Kot traci wagę i dopiero w tym etapie najczęściej trafia na terapię. Jest to jednak zbyt późny moment, ponieważ infekcje są wtórne i coraz ciężej jest je wyleczyć. Faza ta zwiastuje FAIDS.
V Faza
Faza FAIDS – następuje całkowite załamanie układu odpornościowego. Koci HIV w tej fazie ma bardzo ostry przebieg. Kot zarażony nie reaguje na leki. Objawy kliniczne tej fazy to: niewydolność nerek, wątroby, serca. Dochodzą choroby oczu oraz zapalenie błony naczyniowej. Następuje wycieńczenie organizmu.
W zaawansowanej fazie choroby kot może mieć zaburzenia neurologiczne, np. zaburzenia rytmu snu, zmiany zachowania lub neuropatie obwodowego układu nerwowego.
Najczęściej FAIDS kończy się śmiercią spowodowaną niewydolnością całego organizmu. Koty zakażone, będące pod opieką weterynaryjną, w konsekwencji zostają usypiane.
Test diagnostyczny
Test FIV na obecność określonych białek jest szybkim i prostym badaniem, które można wykonać w gabinecie weterynaryjnym. Test trwa zazwyczaj około 10 minut i pozwala na szybkie uzyskanie wyniku.
Podczas testu pobiera się niewielką ilość krwi z żyły kota, a następnie aplikuje się ją na specjalny test. Po kilku minutach test zostaje odczytany i można odczytać wynik. Jeśli test wykryje przeciwciała FIV w organizmie kota, oznacza to, że kot jest zakażony wirusem. Jeśli test wykaże brak przeciwciał FIV, oznacza to, że kot jest wolny od wirusa.
Walka z wirusem FIV u kota
Leczenie nabytego niedoboru immunologicznego u kota opiera się przede wszystkim na wzmacnianiu odporności, co jest kluczowe w walce z chorobą. Weterynarze stosują różne metody, takie jak dieta wysokobiałkowa, witaminy i suplementy mineralne, a także leki immunostymulujące, które pomagają zwiększyć liczbę białych krwinek i poprawić funkcjonowanie układu odpornościowego kota.
Ważnym aspektem, na którym należy się skupić w przypadku kotów z FIV, jest właściwe żywienie. Karma dla kota powinna zawierać dużo mięsa oraz nienasycone kwasy tłuszczowe, które przeciwdziałają stanom zapalnym. Ważnym składnikiem jest również lizyna, która wpływa na wzmocnienie odporności zwierzęcia.
Dodatkowo, leczenie objawowe może pomóc złagodzić niektóre objawy związane z chorobą. W przypadku infekcji bakteryjnych lub wirusowych, weterynarz może przepisać antybiotyki lub leki przeciwwirusowe. Koty z AIDS często cierpią również na infekcje jamy ustnej i zapalenie dziąseł, dlatego ważne jest dbanie o higienę jamy ustnej i regularne wizyty u dentysty.
Jak długo żyje kot z FIV?
Średnia długość życia kota z FIV zależy od wielu czynników, w tym od jego ogólnego zdrowia, stylu życia, a także od czasu, w którym została postawiona diagnoza. Według badań, koty z FIV żyją średnio od 5 do 7 lat, ale wiele zależy od indywidualnego przypadku.
Niektóre koty z FIV żyją dłużej, nawet do kilkunastu lat, podczas gdy inne z powodu chorób współistniejących i osłabienia układu odpornościowego umierają w ciągu kilku miesięcy po zdiagnozowaniu choroby.
Niezwykle istotne jest, aby koty chorujące na FIV nie miały kontaktu z innymi kotami, zwłaszcza zdrowymi, oraz aby były utrzymywane w domu. Wychodzenie na dwór niesie za sobą ryzyko zakażenia innymi chorobami, które u osłabionego organizmu chorego kota mogą stanowić duże zagrożenie.
Zespół nabytego niedoboru odporności to choroba nieuleczalna. Szybkość wykrycia choroby FIV zdecydowanie wpływają na długość życia kota. Dzięki odpowiedniej opiece i trosce można przedłużyć życie chorego kota oraz poprawić jego jakość życia. Dlatego regularne kontrole u weterynarza, robienie profilaktycznych badań, unikanie ryzykownych sytuacji i właściwa dieta są kluczowe w zapewnieniu lepszego zdrowia dla zwierzęcia.